Je hebt je baby gedragen, gevoeld, gekoesterd. Misschien heb je hem of haar in je armen gehouden. Misschien was het afscheid al tijdens de zwangerschap. Hoe dan ook: je bent ouder geworden. Maar je kindje leeft niet verder. De wereld draait door, terwijl jouw wereld stilstaat.
Het verlies van je baby—tijdens de zwangerschap, rond de geboorte of kort daarna—is een van de meest ingrijpende gebeurtenissen die je kunt meemaken. Je rouwt niet alleen om het leven dat is gestopt, maar ook om alles wat er nooit zal zijn: geen eerste huiltje, geen eerste stapjes, geen verjaardagskaarten. En toch was je kindje er. En jij bent ouder. Ook al ziet niet iedereen dat.
Rouw is de reactie op een verlies dat je raakt tot in je diepste vezels. Het is geen rechte lijn, geen proces dat je kunt afronden. Er is simpelweg geen eindpunt voor rouw. Je slingert tussen rouw en verdriet, tussen herinneren en vooruitkijken. Je kunt heen en weer slingeren tussen emoties als verdriet, boosheid, schuld, leegte, ontkenning, jaloezie en hoop. Soms voel je alles tegelijk. Soms voel je niets
Emoties kunnen elkaar afwisselen: verdriet, boosheid, schuldgevoel, jaloezie, leegte, ontkenning, hoop. Ze komen en gaan. Juist het toelaten van die emoties helpt je om het verlies van jouw baby stukje bij beetje te verweven in je leven. Je hoeft ze niet te verklaren of te verantwoorden. Ze mogen er zijn.
Volgens rouwmodellen zoals die van Kübler-Ross, Worden en Stroebe & Schut zijn er herkenbare reacties, maar geen vaste volgorde. Iedereen rouwt op zijn eigen manier. En dat is oké. Er is geen goed of fout—alleen jouw weg.
Wil je meer lezen over rouwmodellen en theorieën? [Lees dan hier verder]
Rouw kan zich op veel manieren uiten. In woorden, in stilte, in tranen, in boosheid, in lichamelijke klachten. Je kunt je terugtrekken, of juist alles willen regelen. Je kunt overprikkeld zijn, of juist verdoofd. Alles wat je voelt, mag er zijn.
Er zijn grofweg twee rouwstijlen:
Soms wissel je tussen stijlen. Soms rouw je anders dan je partner. Dat kan verwarring geven, maar het helpt om te weten dat iedereen rouwt op zijn eigen manier.
Hoe je omgaat met het verlies van je baby hangt samen met wie je bent, wat je hebt meegemaakt en wat je nodig hebt. Misschien herken jii jezelf in de ouder die wil praten, herinneringen maken, alles voelen. Maar misschien herken je je meer in de ouder die rust, afleiding of houvast in praktische dingen zoekt. Rouw kan zich uiten in stilte, in woorden, in tranen, in boosheid, in het zoeken naar betekenis.
Wat helpt, is ruimte geven aan jezelf. Ruimte om te voelen, om stil te zijn, om te herinneren. En ook ruimte om even niet met het verlies bezig te zijn. Rouw vraagt namelijk om zachtheid, om geduld, om vertrouwen dat je jouw weg erin zult vinden.
Rouwen na het verlies van je baby, tijdens de zwangerschap of rond de geboorte, is niet alleen emotioneel zwaar, maar ook fysiek ingrijpend. Je lichaam was zwanger. Je hormonen waren in beweging. En nu moet je lijf zich herstellen van iets wat abrupt is gestopt. Dat kan gepaard gaan met bloedverlies, stuwing, vermoeidheid, pijn of een leeg gevoel in je buik.
Het fysieke herstel kan een paar dagen duren maar kan ook langer duren. En dat herstel gaat niet los van je emoties. Je lichaam herinnert je aan wat er was. Aan wat er niet meer is. Juist daarom is het belangrijk om goed voor jezelf te zorgen. Rust nemen. Eten. Bewegen. Slapen. En hulp vragen als het niet lukt. En gebruik te maken van de kraamzorg.
Rouwen na een miskraam is dus niet alleen een mentale reis, maar ook een fysieke. Geef jezelf de tijd. En weet: je hoeft het niet alleen te doen. Via [ons netwerk] kun je ondersteuning vinden die bij jou past—praktisch, medisch of emotioneel.
Er is geen juiste beschrijving voor rouw. En er is ook geen oplossing voor het verlies en het gemis. Maar er zijn wel manieren die kunnen helpen. Niet om het verdriet weg te nemen, maar om het verdriet en het gemis dragelijker te maken.
Herinneringen en rituelen kunnen helpen om het verlies een plek te geven in je leven. Niet omdat ze het verdriet wegnemen, maar omdat ze je ondersteunen in het omgaan met alles wat je voelt.
Herinneringen zijn een brug tussen wat was en wat blijft. Tastbare herinneringen maken het verlies zichtbaar. Ze maken zichtbaar wat voor anderen misschien onzichtbaar is. Ze geven vorm aan de liefde die blijft. Ze helpen je de herinneringen aan je kindje levend te houden. En nodigen uit om over je kindje, het verlies en gemis te praten.
Hieronder vind je ideeën die kunnen helpen:
Rituelen geven houvast. Ze markeren momenten van betekenis. Symbolen maken iets ongrijpbaars tastbaar. Ze helpen je om stil te staan bij het gemis, om je liefde te uiten en om verbinding te voelen.
Hieronder vind je ideeën die je kunnen helpen:
De Hulpkaarten babyverlies en de hulpkaarten van Steunpunt Nova bieden nog meer ideeën en praktische handreikingen. Ze helpen je om keuzes te maken die passen bij jouw gevoelens en behoeften.
Rouwen kost energie. Het is mentaal en lichamelijk zwaar. Juist daarom helpt het om structuur aan te brengen in je dag. Op vaste tijden opstaan, eten en naar bed gaan bevordert je nachtrust. Werken kan helpen als afleiding, maar ook als ritme en betekenis.
Je hoeft niet alles tegelijk op te pakken. Kleine stappen zijn genoeg. Wat vandaag niet lukt, mag morgen opnieuw geprobeerd worden.
In de eerste periode na het verlies komt er veel op je af. Praktische hulp kan ruimte geven om stil te staan bij de geboorte en het verlies van je baby. En geeft ruimte om te rouwen.
Hieronder vind je ideeën die je kunnen helpen:
De Hulpkaarten babyverlies en de hulpkaarten van Steunpunt Nova bieden nog meer ideeën en praktische handreikingen.
Soms weet je niet wat je nodig hebt. Soms voelt het alsof je vastloopt. Dan kan het helpen om met iemand te praten. Een rouwbegeleider, een lotgenoot, een professional. Niet om het op te lossen, maar om ruimte te maken voor alles wat er is.
Via ons netwerk kun je ondersteuning vinden die bij jou past. Mensen die luisteren, begrijpen en je helpen om stap voor stap verder te gaan. Je hoeft het niet alleen te doen.
Op de pagina met stichtingen en hulpadressen vind je een liefdevol overzicht van organisaties die er voor je zijn na het verlies van je baby. Zo kun je zelf ontdekken welke plek of vorm van steun het beste bij jou past.
Bronnen
iPractice. (z.d.). Verlies van een kind. Geraadpleegd op 15 september 2025 van https://ipractice.nl/klachten/rouw/verlies-kind/
Keirse, M. (2020). Helpen bij verlies en verdriet. Een gids voor het gezin en de hulpverlener (10e druk, volledig nieuwe ed.). Tielt, België: Lannoo.
Kennisbank Kindverlies. (2025). Hulpkaarten: Verlies van je baby. Geraadpleegd op 15 september 2025 van https://kennisbankkindverlies.nl/hulpkaarten/babyverlies/
Landelijk Steunpunt Verlies (LSV). (z.d.). Rouwen, hoe doe je dat? Geraadpleegd op 8 juni 2022 van https://www.steunbijverlies.nl/index.php/blog-aca/87-blog-academie-inzichten/249-artikel1
Lohues-Bocxe, T. (2025, 6 mei). Het kindje van je miskraam of je stilgeboren kindje laten bijschrijven in de Basisregistratie Personen (BRP). Geraadpleegd op 15 september 2025 van https://kennisbankkindverlies.nl/zwangerschapsverlies/het-kindje-van-je-miskraam-of-je-stilgeboren-kindje-laten-bijschrijven-in-de-basisregistratie-personen-brp/
Mentaalbeter. (z.d.). Rouwen, hoe kom je daar goed doorheen? Geraadpleegd op 1 maart 2025 van https://mentaalbeter.nl/artikelen/rouwen-hoe-kom-je-daar-goed-doorheen/
Nuijen, L. (2022). Je bent je kindje verloren… hoe nu verder? Een boek met tips en inzichten die jou (en je naasten) verder helpen. Nederland: Mijn Bestseller.
Otto, I. (2021). Een miskraam. En nu? 7 inzichten die je verder helpen Geraadpleegd op 22 juni 2021 van[E-boek]. Ede, Nederland: Praktijk Janna. https://www.praktijkjanna.nl/een-miskraam-en-nu-7-inzichten-die-je-verder-helpen/
Praktijk den Uijl. (z.d.). Rouwtaken William Worden. Geraadpleegd op 8 juni 2022 van https://praktijkdenuijl.nl/rouwtaken-william-worden/
Rouwbehandeling. (z.d.). 10 tips voor het omgaan met rouw en verlies. Geraadpleegd op 1 maart 2025 van https://rouwbehandeling.nl/nieuws/rouwen-hoe-tips-rouwverwerking/
Rouwkost. (z.d.). Alles over het rouwproces. Geraadpleegd op 15 september 2025 van https://rouwkost.nl/kennis/alles-over-het-rouwproces/
Steunpunt Nova. (z.d.). Hulpkaarten. Geraadpleegd op 1 maart 2022 van https://steunpuntnova.nl/hulpkaarten/
Steunpunt Nova. (z.d.). Rouw en nazorg. Geraadpleegd op 15 september 2025van https://steunpuntnova.nl/rouw-en-nazorg/
Stille Levens. (z.d.) Rouw en verlies. Geraadpleegd op 15 februari 2025. https://www.stillelevens.nl/informatie/rouwen-en-verlies/
Stille Levens. (z.d.) Rouwen: de theorie. Geraadpleegd op 15 september 2025 van https://www.stillelevens.nl/informatie/rouwen-de-theorie/
Stille Levens. (z.d.). Rouw en de toekomst. Geraadpleegd op 15 september 2025 van https://www.stillelevens.nl/informatie/rouw-en-de-toekomst/
We hebben er alles aan gedaan om de juiste bronnen te achterhalen. Mocht je menen rechten te hebben op stukken die wij heb gepubliceerd, neem dan contact met ons op, dan regelen we het alsnog.
Ze kijkt me aan. Haar ogen zijn dof, haar schouders hangen. Ze zegt: Tot op heden heb ik mijn manager niet gezien of gesproken. Ik heb wel bloemen gehad en krijg af en toe een kaart… maar dat is het….
Dit kinderboek gaat over Juul. Juul zit in een rolstoel en heeft een spierziekte.Dat zij in een ” stoel met wielen” zit is nieuw voor de kinderen in de klas. Het boek verteld de eerste dag op school.Humor, nieuwsgierigheid en…
