Je kind verliezen is het meest ingrijpende wat je als ouder kan overkomen. Je verdriet en het gemis zijn onbeschrijflijk groot. Je gezin is niet meer compleet. Je toekomstbeeld verandert ingrijpend. Ook al is je kind er niet meer, jij blijft vader of moeder. Dat verandert nooit.
Voor de buitenwereld is dat niet altijd zichtbaar. Zeker als je kind al ouder was, of als mensen je situatie niet kennen. Je rouw gebeurt vaak in stilte. En dat maakt het extra zwaar.
Rouwen kost tijd en energie. Het verloopt niet volgens een vast patroon. Iedereen rouwt op zijn eigen manier. En er is geen eindpunt. Er zullen altijd momenten zijn waarop het gemis, de pijn en het verdriet weer opkomen. Dat is normaal.
Ben je je baby verloren tijdens of kort na de zwangerschap? Dan vind je hier aanvullende informatie en steun
Het verlies van je kind raakt aan alles: je identiteit, je dagelijks leven, je gezondheid. Je rouwt niet alleen om je kind, maar ook om alles wat er niet meer zal zijn. De herinneringen die jullie niet meer samen maken. De dromen die niet uitkomen. De toekomst die er anders uitziet.
Zoals Manu Keirse het verwoordt: “Je verliest niet alleen je kind, een deel van jezelf sterft ook.” Je leven wordt opgedeeld in een ‘voor’ en een ‘na’. Je kind leeft voort in herinneringen, maar niet meer in het dagelijks leven. Dat is een leegte die je meeneemt tot op je sterfbed.
Rouw roept een breed scala aan emoties op. Verdriet is er vaak, maar ook boosheid, schuldgevoel, jaloezie, angst, leegte, opluchting, liefde, trots. Soms voel je ze tegelijk. Soms wisselen ze elkaar af. Soms voel je niets.
Dat is normaal. Emoties komen en gaan. Ze kunnen intens zijn, verwarrend, tegenstrijdig. Juist het toelaten van emoties helpt om het verlies stukje bij beetje te verweven in je leven. Je hoeft ze niet te verklaren of te verantwoorden. Ze mogen er zijn. Het helpt als je ze kunt benoemen, delen en doorleven—op jouw manier, op jouw moment.
Er zijn grofweg twee verschillende rouwstijlen:
Intuïtieve rouwenden rouwen vanuit gevoel. Ze willen stilstaan bij het gemis, praten over hun kind, herinneringen ophalen en emoties doorleven.
Instrumentele rouwenden richten zich meer op praktische zaken. Ze zoeken afleiding, regelen dingen, willen dóór. Hun rouw is vaak minder zichtbaar, maar niet minder diep.
Beide manieren zijn waardevol. Vaak wisselen mensen tussen deze stijlen, of rouwen partners op een verschillende manier. Dat kan tot misverstanden leiden, maar het helpt om te weten dat er geen goed of fout is. Iedereen doet het op zijn eigen manier.
Rouwmodellen zijn geen vaste routes die je volgt. Ze bieden houvast en inzicht in wat je kunt voelen, maar rouw verloopt bij iedereen anders:
Elisabeth Kübler-Ross beschrijft vijf stadia: ontkenning, woede, onderhandelen, depressie en aanvaarding. Deze stadia wisselen elkaar af en komen soms tegelijk voor.
William Worden benoemt vier rouwtaken:
Margaret Stroebe & Henk Schut spreken van een *duaal proces*: je beweegt heen en weer tussen verliesgerichte en herstelgerichte rouw.
Manu Keirse benadrukt dat rouw geen ziekte is, maar een normale reactie op verlies. Hij spreekt van rouwarbeid: het kost tijd, energie en aandacht.
Johan Maes stelt dat rouw geen vaste volgorde kent. Het is persoonlijk, grillig en levenslang.
Wil je meer lezen over rouwmodellen en theorieën? Lees verder op deze pagina
Er is geen kant-en-klare oplossing voor rouw. Maar er zijn wel manieren die kunnen ondersteunen in het omgaan met het verlies. Niet om het verdriet weg te nemen, maar om het dragelijker te maken.
Herinneringen zijn een brug tussen het verleden en het heden. Ze geven vorm aan de liefde die blijft. Door tastbare herinneringen te maken, geef je ruimte aan het verhaal van je kind. Ze maken zichtbaar wat voor anderen misschien onzichtbaar is.
Een foto, een sieraad, een knuffel van kleding of een herinneringsboek nodigt uit tot gesprek. Het zijn aanknopingspunten om te vertellen over je kind, over wie hij of zij was, over wat je mist. Ze helpen je om woorden te geven aan je verdriet en om je kind te blijven betrekken in je leven.
Rituelen geven houvast. Ze markeren momenten van betekenis en bieden structuur in een tijd waarin alles ontregeld is. Symbolen kunnen troost geven, omdat ze iets ongrijpbaars tastbaar maken.
Voorbeelden van rituelen en symbolen:
Rituelen en symbolen helpen je om stil te staan bij het gemis, om je liefde te uiten en om verbinding te voelen—met je kind, met jezelf en met anderen.
Rouwen kost energie. Het is mentaal én lichamelijk zwaar. Juist daarom helpt het om structuur aan te brengen in je dag. Op vaste tijden opstaan en naar bed gaan bevordert je nachtrust. Werken kan helpen als afleiding, maar ook als houvast. Het geeft ritme, sociale contact en een gevoel van betekenis.
Je hoeft niet meteen alles op te pakken. Maar kleine stappen kunnen helpen om weer grip te krijgen op je dag. En dat is waardevol in een tijd waarin alles ontregeld voelt.
In de eerste periode na het overlijden komt er veel op je af. Praktische hulp kan ruimte geven om stil te staan bij het verlies en kan ruimte geven om te rouwen.
Voorbeelden van praktische steun:
Soms weet je niet wat je nodig hebt. Soms voelt het alsof je vastloopt. Dan kan het helpen om met iemand te praten. Een rouwbegeleider, een lotgenoot, een professional. Niet om het op te lossen, maar om ruimte te maken voor alles wat er is.
Via ons netwerk kun je ondersteuning vinden die bij jou past. Mensen die luisteren, begrijpen en je helpen om stap voor stap verder te gaan. Je hoeft het niet alleen te doen.
Bronnen
Dekker, M. (2025, 20 mei). Blijvende monumentjes van de liefde voor jouw kind. Kennisbank Kindverlies. Geraadpleegd op 16 september 2025 van https://kennisbankkindverlies.nl/babyverlies/blijvende-monumentjes-van-de-liefde-voor-jou-kind/
Dekker, M. (2025, 7 juli). Vasthouden en loslaten. Kennisbank Kindverlies. Geraadpleegd op 16 september 2025 van https://kennisbankkindverlies.nl/babyverlies/vasthouden-en-loslaten/
Freriks, J. (2024, 8 oktober). Hoe rouw ik om een overleden kind? Advies van Manu Keirse. Ik mis je. Geraadpleegd op 16 september 2025 van https://ikmisje.eo.nl/artikel/hoe-rouw-ik-om-een-overleden-kind-manu-keirse
Kennisbank Kindverlies. (2025). Hulpkaarten: Herinneringen maken. Geraadpleegd op 16 september 2025 van https://kennisbankkindverlies.nl/wp-content/uploads/2025/07/01-kennisbank-kindverlies-hulpkaarten-herinneringen-maken.pdf
Landelijk Steunpunt Verlies (LSV). (z.d.). Rouwen, hoe doe je dat? Geraadpleegd op 8 juni 2022 van https://www.steunbijverlies.nl/index.php/blog-aca/87-blog-academie-inzichten/249-artikel1
Nuijen, L. (2022). Je bent je kindje verloren… hoe nu verder? Een boek met tips en inzichten die jou (en je naasten) verder helpen. Nederland: Mijn Bestseller.
Otto, I. (2021). Een miskraam. En nu? 7 inzichten die je verder helpen [E-boek]. Ede, Nederland: Praktijk Janna. Geraadpleegd op 22 juni 2021 van https://www.praktijkjanna.nl/een-miskraam-en-nu-7-inzichten-die-je-verder-helpen/
Praktijk den Uijl. (z.d.). Rouwtaken William Worden. Geraadpleegd op 8 juni 2022 van https://praktijkdenuijl.nl/rouwtaken-william-worden/
Rouw. (z.d.). Theorieën over rouw. Geraadpleegd op 5 maart 2025van https://rouw.nl/theorieen-over-rouw
Rouwinformatie. (z.d.). Wat is rouw? Alles over rouw. Geraadpleegd op 5 maart 2025 van https://rouwinformatie.nl/alles-over-rouw/aor-wat-is-rouw/
Rouwkost. (z.d.). Alles over het rouwproces. Stichting Rouwkost. Geraadpleegd op 16 september 2025 van https://rouwkost.nl/kennis/alles-over-het-rouwproces/
Toolshero. (z.d.). Vijf fasen van rouw van Elisabeth Kübler-Ross. Geraadpleegd op 5 maart 2025 van https://www.toolshero.nl/verandermanagement/vijf-fasen-van-rouw-kubler-ross/
Verhaaf, M. (2025, 7 april). Een fotoreportage helpt bij rouwverwerking. Kennisbank Kindverlies. Geraadpleegd op 16 september 2025 van https://kennisbankkindverlies.nl/uncategorized/een-fotoreportage-helpt-bij-rouwverwerking/
Verlieskunst. (z.d.). Rouwmodellen. Geraadpleegd op 5 maart 2025 van https://www.verlieskunst.nl/rouwmodellen/
We hebben er alles aan gedaan om de juiste bronnen te achterhalen. Mocht je menen rechten te hebben op stukken die wij heb gepubliceerd, neem dan contact met ons op, dan regelen we het alsnog.
Ze kijkt me aan. Haar ogen zijn dof, haar schouders hangen. Ze zegt: Tot op heden heb ik mijn manager niet gezien of gesproken. Ik heb wel bloemen gehad en krijg af en toe een kaart… maar dat is het….
Dit kinderboek gaat over Juul. Juul zit in een rolstoel en heeft een spierziekte.Dat zij in een ” stoel met wielen” zit is nieuw voor de kinderen in de klas. Het boek verteld de eerste dag op school.Humor, nieuwsgierigheid en…
