Rouw na een niet‑natuurlijke doodsoorzaak

Als je, je kind verliest door een ongeluk, suïcide of geweld

Wanneer jij je kind verliest door een niet‑natuurlijke doodsoorzaak, voelt het verlies vaak nog zwaarder. Het is niet alleen de schok van het plotselinge overlijden, maar ook de omstandigheden die extra vragen en emoties oproepen.

• Ongeluk: Je kunt blijven denken aan wat er precies is gebeurd en hoe het voorkomen had kunnen worden. Vaak volgt er een onderzoek of rechtszaak, waardoor je steeds opnieuw wordt geconfronteerd met het verlies.
• Suïcide: Schuldgevoel, schaamte of taboe kunnen zwaar meespelen. Onderzoek laat zien dat als je je kind door suïcide verliest, je vaker te maken hebt met stigma, depressie en posttraumatische stress (Jordan & McIntosh, 2011; Andriessen et al., 2019). Je zoekt naar een verklaring die vaak niet te vinden is, en soms moet je ook omgaan met maatschappelijke oordelen.
• Moord of geweld: Ongeloof en woede kunnen je overspoelen. Soms moet je als nabestaande of getuige optreden in een politieonderzoek of rechtszaak. Dat kan je rouw extra ingewikkeld maken en telkens opnieuw de pijn oproepen (Nijborg, Kunst, Westerhof, De Keijser, & Lenferink, 2021).

Hoe dit verlies voelt

Je verdriet kan zich vermengen met boosheid, schuldgevoel of schaamte. Het kan zijn dat mensen om je heen niet goed weten hoe ze moeten reageren, waardoor je je extra alleen voelt. En terwijl je rouwt, komen er vaak ook praktische en juridische zaken op je af die veel energie van je vragen.

Als je kind door suïcide is overleden, kun je te maken krijgen met stigma en taboe, wat jouw rouwproces bemoeilijkt (Jordan & McIntosh, 2011). Bij moord of geweld kan de confrontatie met politieonderzoek of rechtszaken extra belastend zijn, omdat deze procedures de pijn telkens opnieuw oproepen en jouw rouwproces vertragen (Nijborg et al., 2021).

Wat onderzoek laat zien

Suïcide

• Je ervaart vaker schuldgevoel, schaamte en stigma. Dit maakt je rouwproces zwaarder en langduriger dan bij andere doodsoorzaken (Jordan & McIntosh, 2011).
• Er is een verhoogde kans op depressie, posttraumatische stress en zelfs suïcidale gedachten (Boelen, Olff, & Smid, 2019).
• Gerichte steunprogramma’s (postvention) kunnen helpen om psychosociale problemen te verminderen (Andriessen et al., 2019; Hofmann et al., 2024).

Ongelukken, moord of geweld

• Je kunt last hebben van traumatische beelden en herbelevingen, wat kan leiden tot gecompliceerde rouw en PTSS (Boelen et al., 2019).
• Deelname aan rechtszaken of het afleggen van getuigenverklaringen kan je rouw verzwaren, omdat je steeds opnieuw wordt geconfronteerd met het verlies (Nijborg et al., 2021).

Het juridische proces kan jaren duren, waardoor je rouw telkens wordt onderbroken en opnieuw wordt opgerakeld (Nijborg et al., 2021).

Impact van juridische procedures

• Het telkens terugkomen op de feiten tijdens rechtszaken of onderzoeken kan traumatisch voor je zijn.
• Als je als getuige moet optreden, herhaal je soms details in een publieke setting. Dat kan gevoelens van machteloosheid en hertraumatisering versterken.
• Het proces van betekenis geven en verder gaan met je leven wordt vertraagd, omdat de juridische context steeds opnieuw de wond openmaakt (Nijborg et al., 2021).

Wat jou kan helpen

• Lotgenotencontact: Organisaties zoals Steun na Zelfdoding en Ouders Overleden Kind bieden herkenning en gedeelde taal. Lotgenotencontact kan gevoelens van isolement verminderen en steun geven bij het verwerken van traumatische ervaringen (Kersting, Brähler, Glaesmer, & Wagner, 2011).
• Professionele begeleiding: Rouw- en verliesbegeleiders kunnen je helpen bij complexe emoties, traumabeelden en schuld‑ of woedegevoelens. Bij suïcide is er bovendien steun beschikbaar via specifieke postvention‑programma’s (Andriessen et al., 2019).

Praktische steun: Bij moord of geweld kan Slachtofferhulp Nederland je ondersteunen bij juridische en praktische vragen, zodat je niet alles alleen hoeft te dragen.

Bronvermelding