Feestdagen zijn bij uitstek dagen om samen met familie en vrienden te zijn. Het zijn ook de dagen die in het teken staan van gezelligheid en samen vieren. Voorafgaand aan deze dagen zien we veel reclames die het familiegevoel benadrukken. Maar wat als er binnen jouw familie of vriendengroep een kind is overleden? Hoe kun jij ervoor zorgen dat deze dagen voor hen minder verdrietig zijn? In onderstaand artikel deel ik zeven tips met jou.
Kun je, je voorstellen hoe beladen deze dagen wel niet moeten zijn?
Door het verlies van hun (klein)kind, (broer en/ of zus) komen de feestdagen voor jouw naasten in een heel ander licht te staan. Voor hen zijn de feestdagen beladen. Juist op deze dagen: Kerstmis, Oud- en Nieuw, Pasen, Moederdag, Vaderdag wordt het intense gemis en het grote verdriet extra gevoeld. Het verschil tussen jouw gevoel bij (het vieren van) deze dagen en hun gevoel hierover, is gigantisch groot.
Terwijl jij je verheugt op deze dagen, zien zij er tegenop. Kun je, je voorstellen hoe het voor ze moet zijn om “gezellig” Kerstmis te vieren met een lege plek aan tafel? Terwijl je overmand wordt door verdriet? Kun jeje voorstellen hoe het is om Sinterklaas te vieren? Een feest dat eigenlijk voor kinderen is… bedoeld. Hoe het voor hen is om Vaderdag en Moederdag niet met hun (klein)kind(je) en (broer of zus) te kunnen vieren? En hoe het is om “gelukkig Nieuwjaar” te horen terwijl je, je helemaal niet gelukkig voelt? En misschien, uit schuldgevoel naar hun (klein)kind(je), (broer en/ of zus), niet durven gelukkig te zijn of te genieten?
Niet willen vieren maar ook niet alleen willen zijn
Hoe moeilijk en verwarrend moeten deze dagen wel niet zijn? Ze willen deze dagen niet vieren en blijven het liefst alleen, maar daardoor voelen ze zich extra eenzaam. In deze tijden is steun en liefde van vrienden en familie heel belangrijk.
Angst om zich groot te moeten houden
Er is heel weinig nodig om de (groot)ouders (en broer of zus) bij te staan tijdens deze moeilijke dagen. Laat ze voelen dat ze niet alleen zijn. En laat ze voelen dat ze er niet alleen voor staan. Nodig ze uit en laat ze weten dat ze zich niet beter hoeven voor te doen. Dat het helemaal oké is als ze hun emoties laten zien. En benadruk dat het geen probleem is als ze eerder naar huis gaan of op het laatste moment afbellen. En zeg ze dat ze ook welkom zijn als ze op het laatste moment besluiten om jouw uitnodiging te accepteren.
De ruimte voelen om te mogen zijn zoals ze zich op dat moment voelen, werkt troostend. Het verlaagt de drempel om in te gaan op de uitnodiging.
Maar dat niet alleen. Door hen uit te nodigen, door aan hen te denken, laat je weten dat ze er niet alleen voor staan.
Tips hoe je de nabestaanden de feestdagen helpt door te komen
Hieronder vind je 7 tips die je helpen om deze dagen door te komen.
- Stuur een kaartje met een oprechte boodschap. Vermijd standaardzinnen en kies een tekst als: “Het had anders moeten zijn. Ik denk aan jullie en jullie kind. Ik steek een kaarsje voor hem op. Veel liefde en kracht voor deze dagen.” of “Ik besef hoe zwaar deze dagen voor jullie moet zijn. Ik hoop dat dit kaartje de pijn van het gemis iets kunnen verzachten. Ik wens jullie heel veel liefde en steun.
- Tijdens feestdagen kan het verdriet extra sterk zijn. Alcohol kan verleidelijk zijn om gevoelens te dempen, maar dat helpt vaak niet. Probeer het nuttigen van alcohol te vermijden of te beperken
- Geef de ruimte om stil te staan bij het verlies en te praten over het gemis
- Haal herinneringen aan het kind(je) naar boven. (En/ of praat over de zwangerschap)
- Laat de invulling van de dag aan de (groot)ouders (en broer of zus) over. Ook al kan deze op het laatste moment wijzigen.
- Doe samen iets om de baby te herdenken, zoals een kaars aansteken, de begraafplaats bezoeken, een brief schrijven en voorlezen, een vlieger oplaten op het strand, of een extra bord aan tafel zetten. Samen herdenken biedt troost en versterkt de band. NB je zou hier een terugkerend ritueel van kunnen maken.
- Besef dat ouders anders kunnen reageren dan je van hen gewend bent. Geef ze de ruimte om te voelen wat ze voelen. Laat ze weten dat het oké is als ze emotioneel zijn, willen huilen of afspraken willen afzeggen. Geef ook aan dat ze op het laatste moment kunnen afbellen.
NB een telefoontje kan ook al wonderen doen.
“Met het Sinterklaasfeest na het overlijden van onze dochter nog op ons netvlies, wilden we na het overlijden van onze zoon geen Sinterklaas vieren. In ons gezin is het Sinterklaasfeest ‘heilig’. We vieren het jaar in jaar uit met de hele familie.
De familie stond er vreemd tegenover dat we geen Sinterklaas wilden vieren. Het was onbespreekbaar om het voor deze ene keer niet door te laten gaan. Anders te vieren.
Ik vroeg mijn ouders om bij mij langs te komen zodat ik niet alleen hoefde te zijn die avond. Mijn man moest werken. Helaas gaven zij hieraan geen gehoor.
Ik heb mij nog nooit zo eenzaam gevoeld als toen. Al waren ze maar één uurtje langsgekomen en hadden ze daarna alsnog Sinterklaas gevierd… Dat had al een verschil gemaakt. Nu was ik alleen.
Al weken geconfronteerd met het Sinterklaasjournaal en reclames over Sinterklaas. En nu moederziel alleen. Verdrietig om mijn kinderen die ik miste. Verdrietig omdat ik nooit met mijn kinderen Sinterklaas zou vieren. Verdrietig omdat ik alleen was.
Opeens kreeg ik een appje van mijn broer. Ik mis je. Ik snap ook eigenlijk niet waarom we Sinterklaas op dit moment vieren. Ik vind er niks aan. Het gaat erom dat je met elkaar bent. Waarom hebben we niet gewoon Sinterklaas op een andere manier gevierd? Hoe voel je je? Als je wilt praten… let me know. Ik appte terug dat ik inderdaad gehoopt had dat we voor deze ene keer Sinterklaas een andere invulling hadden gegeven. Dat iemand even bij mij op bezoek was geweest. Mij had gebeld. Ik appte dat zijn berichtje mij heel veel deed. Niet veel later belde hij op.
En toen kwamen de kerstdagen. Mijn ouders belden of we thuis waren en of we het fijn vonden als ze een bakkie kwamen doen. Wat was dat telefoontje welkom. Natuurlijk waren ze welkom.
We vertelden dat we van plan waren om naar het TOP2000 café te gaan. We vroegen of ze zin hadden om mee te gaan. Daar hadden ze wel oren naar. De dag verliep heel anders dan gepland maar is een van onze meest gekoesterde Kerstdagen. We waren samen. Er was verbondenheid.
En… een nieuwe traditie is geboren. Vanaf dat jaar, staat de TOP2000 onafgebroken aan. En proberen we ieder jaar het TOP2000 café te bezoeken”. (L.N.)
Bronvermelding
Dela (z.d.) Kerst en rouw: de feestdagen doorkomen na een overlijden. Geraadpleegd 30 maart 2025 van https://www.dela.nl/inspiratie/tips-om-de-feestdagen-door-te-komen-na-een-verlies
Keirse, M (2020). Helpen bij verlies en verdriet. Een gids voor het gezin en de hulpverlener. (10e druk volledig nieuwe ed.). België, Tielt:
Marrit van Exel (z.d.) Rouw tijden de feestdagen – Verlies, Veerkracht, Voldoening. Geraadpleegd 30 maart 2025 van https://www.dela.nl/inspiratie/tips-om-de-feestdagen-door-te-komen-na-een-verlies
Monuta (z.d.) Rouw tijdens de feestdagen: hoe pak je dat aan? Geraadpleegd 30 maart 2025 van https://www.dela.nl/inspiratie/tips-om-de-feestdagen-door-te-komen-na-een-verlies
Nuijen, L. (2022). Je bent je kindje verloren… hoe nu verder? Een boek met tips en inzichten die jou (en je omgeving) verder helpen. Nederland, Mijn bestseller
Remember me (z.d.) Iemand in rouw steunen tijdens de feestdagen. Geraadpleegd 30 maart 2025 van https://www.dela.nl/inspiratie/tips-om-de-feestdagen-door-te-komen-na-een-verlies
Rouwkost (z.d.). Rituelen. Geraadpleegd 30 maart 2025 van https://rouwkost.nl/kennis/rituelen/
Rouwbehandeling (z.d.) Rouw tijdens de feestdagen: hoe kom je de feestdagen door? Geraadpleegd 30 maart 2025 van https://rouwbehandeling.nl/nieuws/rouw-tijdens-feestdagen/
Voxweb (z.d.) Rituelen geven overleden baby plek in gezin. Geraadpleegd 25 juli 2022 van https://www.voxweb.nl/nieuws/rituelen-geven-overleden-baby-plek-in-gezin-2
We hebben er alles aan gedaan om de juiste bronnen te achterhalen. Mocht je menen rechten te hebben op stukken die wij heb gepubliceerd, neem dan contact met ons op, dan regelen we het alsnog.
